چهار سوی علم

جدیدترین و برترین اخبار و مقالات

چهار سوی علم

جدیدترین و برترین اخبار و مقالات

بزرگترین اطلس حلقه های هسته ای کهکشانی تهیه شد

تیمی متشکل از ستاره شناسان بین المللی موفق شدند کاملترین اطلس حلقه های هسته ای را از 107 کهکشان ارائه کنند.

به گزارش خبرگزاری مهر، حلقه های هسته ای، مناطق حلقه ای شکل تشکیل ستارگان هستند. این حلقه ها هسته کهکشان را احاطه می کنند.

اکنون گروهی از محققان موسسه فیزیک نجوم جزایر قناری، دانشگاههای "لا لاگونا" و "اولو" در فنلاند و دانشگاه "آلاباما" در آمریکا این اطلس نجومی را در ماهنامه انجمن نجوم سطلنتی انگلیس منتشر کرده اند.

AINUR (اطلس تصاویر حلقه های هسته ای) کاملترین اطلسی است که تاکنون از این حلقه ها ایجاد شده است.

اندازه متوسط این حلقه ها بین 500 تا سه هزار سال نوری است. در مجموع 113 حلقه هسته ای در 107 کهکشان در این مجموعه گردآوری شده اند.

ادامه مطلب ...

خرده ‌ریزهای فضایی

تفکری جدید درخصوص پیدایش سیارک‌ها؛ کمربند سیارک‌ها حدود 200 سال پیش کشف شد. این اجرام آسمانی در حد فاصل مریخ و مشتری قرار دارند و گرچه طی 2 قرن گذشته مملو از جذابیت بوده‌اند اما بعد معماگونه آنها بیشتر به چشم آمده است.

در میان انبوهی از ناشناخته‌های این بخش از منظومه شمسی، اخترشناسان امیدوار بوده‌اند تا انبوهی از سیارات جدید را شناسایی کنند. اما در عوض پهنه وسیعی از خرده اجرام کیهانی را شناسایی کرده‌اند. این کشفیات اخترشناسان را بیشتر از گذشته بر این نظریه مصمم کرده است که کمربند سیارک‌ها در حقیقت بقایای سیاره‌ای هستند که در دوران‌های بسیار گذشته پیدایش عالم و در اثر برخورد بزرگ فضایی از میان رفته است.
ادامه مطلب ...

هابل تصویر دورترین کهکشانهای جهان را به ثبت رساند

تلسکوپ فضایی هابل ناسا تصاویری از عمیقترین بخشهای جهان هستی از جمله تصویر کهکشانهایی که در گذشته هرگز دیده نشده بودند را به ثبت رساند.

به گزارش خبرگزاری مهر، تصویر جدید این تلسکوپ فضایی تصویری است که توسط دوربین WFC3 جدید هابل به ثبت رسیده است. این دوربین بسیار حساس قادر است نور ستارگان دوردست را که در اثر وسعت جهان هستی تا دوردستها گسترده شده اند را دریافت کند.

دانشمندانی که تصاویر جدید هابل را مورد بررسی قرار داده اند بر این باورند که کهکشانهایی که در این تصاویر دیده می شوند می توانند دورترین کهکشانهایی باشند که تا کنون مشاهده شده اند.
دوربین WFC3 به عنوان بخشی از ماموریت ارتقا و تعمیر هابل که در سال جاری توسط فضانوردان شاتل آتلانتیس انجام گرفت به هابل وصل شد. این دوربین به نور مادون قرمز که طول موج آن دو برابر طول موج نور مرئی به شمار رفته و چشم انسان قابلیت ردیابی آن را ندارد، حساس است.

ادامه مطلب ...

ردی از ماده اولیه کیهان

دانشمندان معتقدند کل کهکشان و منظومه شمسی،‌ یعنی همه ستاره‌ها و سیاره‌ها، از موادی تشکیل شده‌اند که آن را غبار بین ستاره‌ای می‌نامند. اما تا به حال اطلاعات درستی در مورد این مواد به دست نیامده است. حالا، کشف دو ذره احتمالی از غبار بین ستاره‌ای، بعد از چهار سال جستجو در منظمه شمسی، ‌آن‌ها را به وجد آورده است.

دانشمندان می‌گویند بالاخره به اولین ذرات غبار بین ستاره‌ای،‌ دست یافته‌اند. غبار بین ذره ‌ای واحدهای ساختاری پایه‌ای خورشید،‌ زمین و سایر سیاره‌ های منظومه شمسی است. رسیدن به این کشف نیاز به گروهی از داوطلبان، ‌از جمله یک مرد کانادایی داشت که روزانه حدود 15 ساعت را به مطالعه آنلاین تصاویر می‌گذراندند و در نهایت هم وی برنده بخت‌ آزمایی غبار بین ستاره ‌ای شد.

به گزارش نیچر، سفینه استارداست ناسا که در سال 1999/ 1378 با هدف جمع‌آوری غبار بین ستاره‌ای و آوردن آن‌ها به زمین راه‌اندازی شد، بالاخره توانست برای اولین بار مقداری از آن را جمع‌آوری کند. در واقع این کشف مدیون چهار سال تلاش بیش از 27هزار داوطلب در سراسر جهان است که 71 میلیون تصویر گرفته شده توسط استارداست را به دقت بررسی کرده‌اند.

ادامه مطلب ...

کیهان پر از موجودات فضایی (قسمت دوم)

جستجو برای یافتن حیات فرازمینی همچنان ادامه دارد. بسیاری از دانشمندان بزرگ به وجود موجوات فضایی یقین دارند و سالهاست که در تکاپو برای یافتن نشانه هایی از آنها دست به مطالعات گسترده زده اند.  در قسمت اول این مقاله ، برخی فاکتورهای حیات در سیارات فراخورشیدی را مورد برسی قرار دادیم. در ادامه به نکات مهمتری خواهیم پرداخت.
در تعدادی از شبیه سازی هایی های کامپیوتری که در سال اخیر انجام شد ،(( دیوید اسپیجل )) از دانشگاه کرینتون کشف کرد که فاکتور هایی از قبیل حرکت چرخشی یک سیاره غیر قابل سکون و یا سرعت حرکت وضعی آن می تواند موقعیتی برای نگه داری آب و تامین حیات ایجاد کند.
 
هنگامی که این تغییر محوری با تغییر در سرعت حرکت وضعی ترکیب شد، تابستان های سیاره تا حدی گرم شدند که یخ موقتاً در قطبی از سیاره که به سمت ستاره ی میزبان بود آب شد. این آب مایع، تنها هنگامی در شبیه سازی های کامپیوتری به وجود آمد  که سرعت حرکت سیاره از زمین بیشتر شد . به علاوه به دلیل افزایش نیروی گریز از مرکز ، حرکت جریان هوا از قطبین به استوای سیاره ، مشکل تر شد.


ادامه مطلب ...

کیهان پر از موجودات فضایی (قسمت اول)

به نظر می رسد که سیاره های خاکی خارج از منظومه ی شمسی ما نه چندان سرد و نه چندان گرم، بلکه دارای دمای مناسب برای میزبانی حیات باشند.این موضوع مانند لیستی از  فاکتور های ساده به نظر می رسد ، اما پیدا کردن  سیاره ای که تمام مشخصات لازم را در بر گیرد، دهه هاست که ذهن ستاره شناسان را به خود مشغول کرده است .سیاره ای که در فاصله ای مناسب  به دور ستاره ی خود می چرخد ، فاصله ای که آب سطح آن را نه به صورت بخار یا یخ بلکه به صورت مایع حفظ کند.

 در حال حاضر این موضوع روز به روز واضح تر میشود که مسئله ی پیدا کردن آنچه یک سیاره را قابل سکونت می کند، به سادگی پیدا کردن آن سیاره نیست.


فاکتور های زیادی از قبیل جرم ، اتمسفر ، ترکیب سیاره و مدار چرخش آن به دور نزدیک ترین ستاره ی میزبان از جمله مواردی هستند که همگی بر قابلیت توان نگه داری آب مایع که عنصری اساسی برای حیات است ، تاثیر می گزارند.


ادامه مطلب ...

پرونده ای برای حیات

زندگی در ماه، سیاره های جدید، کشف آب در ماه، باز هم آب در فضا، سرانجام آب را یافتیم ...، به دنبال زمینی دیگر، اقیانوس فضایی!، گلخانه ای روی ماه و ...

تمامی مطالب بالا نشان دهنده تلاش بشر برای یافتن حیات در سایر نقاط کیهان است. در این نوشته قصد داریم موضوع حیات در سایر مناطق خارج از زمین را مورد بررسی قرار دهیم و متوجه شویم که این موضوع از چه زمانی آغاز شد و چه سرانجامی خواهد داشت.

ما در جهان بسیار بزرگی زندگی می کنیم که زمین ما در آن هیچ هم به حساب نمی آید! این پرسش که آیا ما در عالم تنهاییم، در طول تاریخ ذهن بشر را پیوسته به خود مشغول کرده است. در واقع داستان یافتن حیات فرازمینی و مکان مناسب برای زندگی موجودات زنده، از زمانی آغاز شد که بشر فهمید در چه دنیای عظیمی زندگی می کند. دانشمندان در آن زمان از خود پرسیدند آیا ما تنها موجودات زنده در عالم هستیم؟ و آیا تنها مکان مناسب برای زندگی در عالم کره زمین است؟ تا اواخر قرن گذشته، فناوری ما آن قدر پیشرفت نکرده بود که پاسخ این معما را خارج از دایره‌ی حدس و گمان و نزدیک‌به دنیای منطقی پیدا کنیم. با افزایش سطح دانش بشر درباره محیط اطرافمان و میلیون‌ ها شکل دیگر حیات که امروزه روی زمین وجود دارند یا حتی منقرض شده‌اند، تصورمان درباره ‌ی منشا و ماهیت حیات متحول شده است.


ادامه مطلب ...

حیات تا کی روی زمین باقی خواهد ماند؟

ین طور گمان می شود که زمین تا ابد وجود خواهد داشت. درحالی که می دانیم زمین حدود 5ر4 میلیارد سال پیش شکل گرفته است و حدود 5ر7 میلیارد سال دیگر نیز نابود خواهد شد: زمانی که خورشید به یک غول سرخ بدل شود و احتمالا زمین را نابود کند.

ولی زمانی خواهد رسید، خیلی وقت قبل از اینکه خورشید غول سرخ شود، که آب و هوای زمین دیگر غیرقابل زیست نباشد. بنظر می رسد دمای زمین همین طور آهسته آهسته در حال افزایش است و بسیار زودتر از غول سرخ شدن خورشید، داغ خواهد شد.

این بدان دلیل است که انرژی خروجی از خورشید رفته رفته در حال افزایش است. البته نه آنقدر سریع که در طول حیات ما تغییری در آب و هوا ایجاد کند، حتی در طی میلیونها سال تغییر محسوسی نخواهد داشت. ولی در هزاران میلیون سال خود را نشان خواهد داد.
مدلی که توسط پژوهشگران در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا محاسبه شده است نشان می دهد که انرژی حاصل از خورشید، زمین را آنقدر گرم می کند که تمام اقیانوسها را پس از یک میلیارد سال تبخیر می نماید.

ولی این تنها پایان یک سلسله اتفاقات ناگواری است که با افزایش انرژی خروجی از خورشید سیاره ی ما را تهدید می کند.


ادامه مطلب ...

بعد چهارم

در ریاضیات ، فیزیک و برخی از علوم دیگر علاوه بر مختصات فضایی زمان نیز حضور دارد. وابستگی مسایل به زمان در بررسی فضایی و نمایش محوری تحت عنوان بعد چهارم مطرح است که با ادغام این بعد با مختصه‌های فضایی ، زمان تحت عنوان بعد چهارم مورد مطالعه قرار می‌گیرد.

دید کلی

زمان به مفهوم متداول یعنی «چه وقت» ، و نیز «کجا» به معنای تعیین مکان یا موقعیت در فضاست. مفهوم کلمه فضا بطور مطلق غیر قابل ادراک است. از نظر یک عامل خرید و فروش املاک ، فضا چیزی است که او حدود آن را به صورت یک قطعه زمین تعیین می‌کند و به فروش می‌رساند. در نزد علاقمندان به اکتشافات فضایی ، فضا چیزی است که به بیرون از مرزهای سیاره ما امتداد می‌یابد. بطور عادی نمی‌توانیم فضا را تصور کنیم، گرایش ما چنین است که مفهوم فضا را ، با توجه به استنباط تجربی خود به اشیای مادی ارتباط دهیم.


ادامه مطلب ...

دنیاهایی درجاهای دیگر

در 20 سال گذشته امکان کشف سیاره هایی در حال گردش به دور دیگر ستاره ها بوجود آمده است و در نهایت به این سؤال قدیمی که «آیا دیگر ستاره ها نیز دارای منظومه ی سیاره ای هستند» جواب داده شده است.

نورسیارات برای آشکار شدن مستقیم در مقابل ستارگانشان، که یک میلیون بار درخشانترند، خیلی ضعیف هستند. درست مثل اینکه بخواهیم نور یک سیگار را در جلوی یک نورافکن درخشان ببینیم. ولی سیارات باعث می شوند جنبش اندکی در چرخش ستاره ها در فضا ایجاد شود. زیرا نیروی جاذبه ای بر ستارگان اعمال می کنند و در نتیجه نوسان متناوب کوچکی را می توان در اندازه گیری سرعت ستاره هنگامی که در فضا حرکت می کند، تشخیص داد. در سال 1994، دو منجم سوئیسی در رصدخانه ژنو، میشل مایر و دیدیرکولوز، در حال کار با تلسکوپی در رصدخانه هات پرونس در فرانسه این اثر کوچک را در ستاره ای شبیه خورشید، به نام «51- فرس اعظم» مشاهده کردند. محاسبات نشان می داد که یک سیاره ی بزرگ با جرمی نزدیک به جرم مشتری در یک مدار، در اطراف این ستاره که 42 سال نوری از ما فاصله دارد، قرار گرفته است.


این سیاره در فاصله ای تقریباً هشت بار نزدیکتر از عطارد به خورشید، با ستاره ی مرکزی اش فاصله دارد. این سیاره در هر چهار روز یک چرخش کامل دارد. از آن زمان به بعد، شمار ستارگان سیاره دارِ کشف شده، افزایش یافت. دنیاهایی عجیب که منتظرابزارهای رصدی قوی تری بودند تا ویژگیهایشان با دقت بیشتری مورد اندازه گیری قرار گیرند. مطالعه این «منظومه های فراخورشیدی» به فهم جزئیات تشکیل منظومه ی سیاره ای خودمان کمک خواهد کرد.

ادامه مطلب ...