مبدا سیارات فراخورشیدی

امروزه جستجو برای حیات در سیارات فراخورشیدی و یافتن زندگی در خارج از کره زمین به یکی از داغ ترین و مهمترین مباحث اخترشناسی تبدیل شده است. ما حقیقتاً در محدوده زمانیه بسیار مهمی برای تحقیق پیرامون سیارات فراخورشیدی قرار گرفته ایم. تنها 18 سال قبل بود که اولین سیاره در خارج از منظومه شمسی ما کشف شد و 15 سال قبل وجود یکی از آنها در اطراف ستاره میزبان به اثبات رسید. علاوه بر این هر روزه نشانه های جدیدی از وجود اتمسفر و شرایط حیات در بسیاری از این سیارات بدست می آید که این نشانه ها با سرعت چشمگیری در حال افزایش می باشند. حجم این داده ها به اندازه ای زیاد است که اخترشناسان را قادر ساخته تا حتی درباره چگونگی تشکیل و پیدایش این سیارات نیز نظریات قابل قبول و استنتاج هایی را ارائه دهند.

بطور کلی ، دو روش برای تشکیل سیارات وجود دارد. اولین روش از طریق بهم پیوستگی است که در آن ستاره و سیاره از فروپاشی گرانشی مستقل از یکدیگر تشکیل می شوند اما بحدی نزدیک هم هستند که نیروی جاذبه متقابل آنها را در مدار به هم می پیوندد.

زندگی یک ستاره از تولد تا مرگ

 توده های عظیم گردوغبار که چراغ های زیبای آسمان می شوند

شب ها که به آسمان نگاه می کنیم اگر در آسمان ابری نباشد، می توانیم ستارگان درخشنده را ببینیم و از دیدنشان لذت ببریم؛ ستارگانی که با زیبایی خود آسمان ما را زینت می دهند و چشم های ما را می نوازند. این ستارگان سوسو زن و زیبا که هزاران هزار فرسنگ از ما دورند گاه آنقدر بزرگند که ده ها برابر خورشید ما هستند و گاه کوچکند، اما باز هم با همه کوچکی از زمین ما بزرگ ترند، اما آیا تا به حال درباره چگونگی پیدایش و زندگی این چراغ های زیبای آسمان فکر کرده اید؟ آیا می دانید که آنها هم مانند ما متولد می شوند، زندگی می کنند و می میرند؟

قبل از آن که چگونگی تولد یک ستاره را بررسی کنیم اول باید ببینیم ستاره چیست. ستاره ها اجرام داغی از توده های عظیم گاز و گرد و غبار هستند و در اندازه ها، تراکم و دماهای گوناگون وجود دارند. اندازه آنان از ۴۵۰ برابر کوچک تر تا ۱۰۰۰ برابر بزرگ تر از خورشید، حرارت و دمای آنها بین ۳۰۰۰ تا ۵۰ هزار درجه سلسیوس و تراکم شان از ۲ تا ۵۰ برابر خورشید متغیر است.

معمای انرژی تاریک

جهان در حال انبساط است و به نظر می رسد که سرعت انبساط آن در حال افزایش است. برخی دلیل این افزایش سرعت را معمایی به نام انرژی تاریک می نامند در حالی که برخی دیگر این انرژی را معما نمی دانند. در اینجا به بررسی دلایل این نظریات و بحث های پیرامون آن می پردازیم.

● انرژی تاریک یک معما نیست

آیا افزایش سرعت کیهان به این اندازه مهم است؟ برخی از مفسران پاسخشان مثبت است و پاسخ آنها در حل معمایی است به نام انرژی تاریک. آنها بر این عقیده اند که انرژی تاریک مفهومی است که هنوز توسط هیچ نظریه ای تایید نشده است. ما با این نظر مخالفیم به عقیده ما انرژی تاریک سال هاست که توسط نظریه نسبیت عام و ثابت کیهانی تایید شده و مورد استفاده قرار می گیرد.

ثابت کیهانی ماده تاریک سرد مدل کیهان شناختی تقریباً از سوی تمام کیهان شناسان دنیا به عنوان بهترین نظریه بر اساس اطلاعات به دست آمده، شناخته شده است. اما در این نظریه سه ایراد به چشم می خورد که معما را پیچیده تر می کند در اینجا به بررسی این سه ایراد و دلایل خود برای تشخیص آنها می پردازیم.

جهان های موازی

آیا نسخه دومی از شما ، یک رونوشت از خود شما وجود دارد که همین الان مشغول خواندن این مقاله باشد؟
آیا شخصی دیگر با اینکه شما نیست، روی سیاره ای به نام زمین با کوههای مه گرفته ، مزارع حاصل خیز و شهرهای بی در و پیکر در منظومه خورشیدی که هشت سیاره دیگر نیز دارد، زندگی می کند؟
آیا زندگی این شخص از هر لحاظ درست عین زندگی شما بوده است؟

اگر جوابتان مثبت است، شاید در این لحظه او تصمیم بگیرد این مقاله را تا همین جا رها کند، در حالی که شما به خواندن مقاله تا انتها ادامه خواهید داد.

● نظریه جهانهای موازی

اندیشه وجود یک خود دیگر نظیر آنچه که در بالا شرح آن رفت عجیب و غیر معقول به نظر می رسد، اما آنگونه که از قرائن بر می آید انگار مجبوریم آن را بپذیریم. زیرا مشاهدات نجومی از این اندیشه غیر مادی پشتیبانی می کنند. بنابر این پیش بینی ساده ترین و پر طرافدارترین الگوی کیهان شناسی که امروزه وجود دارد، این است که هر یک از ما یک جفت (همزاد) داریم که در کهکشانی که حدود ۲۸۰ ۱۰متر دورتر از زمین قراردارد، زندگی می کنند.

نشانه های حیات در سیاره ای فراخورشیدی

برای دومین بار، پژوهشگران موفق شدند مولکول های آلی را در اطراف سیاره ای مشتری مانند و داغ در خارج از منظومه شمسی کشف کنند. این بدان معنی است که فراوانی مولکول های آلی و بنیان های اصلی حیات در جهان، بسیار بیشتر است و احتمالا حیات بسیار آسان تر شکل می گیرد.

پژوهشگران ناسا توانستند در جایی بسیار دور از منظومه شمسی، مولکول های پایه حیات را در یک سیاره گازی داغ بیابند. این کشف، گامی رو به جلو برای منجمانی است که درتلاشند سیاراتی را که می توانند میزبان حیات باشند، مشخص کنند این سیاره تازه کشف شده قابل سکونت نیست، ولی مواد شیمیایی مشابهی دارد که، اگر در آینده در اطراف یک سیاره سنگی کشف شود، می تواند نشانه ای از وجود حیات باشد.

مارک سواین از پژوهشگران آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا، جی.پی.ال در پاسادنای کالیفرنیا می گوید: «این دومین سیاره خارج از منظومه شمسی است که در آن آب، متان و دی اکسید کربن یافت شده، موادی که وجود آنها برای فرایندهای زیستی در سیارات قابل سکونت لازم است. کشف ترکیبات آلی در دو سیاره بیرون از منظومه شمسی، این احتمال را افزایش می دهد که سیاراتی که در آنها مولکول های لازم برای حیات وجود دارند، به تعداد بیشتر و حتی معمول تر در فضا وجود دارند».

تصاویر جدید انفجار یک ابرنواختر

تلسکوپ فضایی هابل موفق شد با رصد یک ابرنواختر تصاویری بسیار دیدنی از انفجار یک ستاره را تهیه کند.

به گزارش خبرگزاری مهر، تلسکوپ فضایی هابل زیر نظر ناسا و اسا تصاویری بی نظیر از ابرنواختر SN1987A تهیه کرد. در این تصویر ماده منفجر شده ای که در تمام جهت ها به اطراف پراکنده می شود به همراه حلقه گاز و گرد و غباری که اطراف این ستاره غول پیکر جمع شده است به وضوح نشان داده می شوند.

این تصاویر که در تازه ترین شماره مجله "ساینس" منتشر شده اند به دانشمندان اجازه می دهند که ترکیبات و روش گسترش بقایای یک ابرنواختر را بررسی کنند.

SN1987A یک ابرنواختر بسیار نزدیک به زمین است. این ستاره 163 هزار سال قبل در ابر بزرگ ماژلان منفجر شد و در سال 1987 کشف شد.

هنرنمایی سه تلسکوپ ناسا در ثبت حادثه یک برخورد

سازمان ناسا به تازگی اثر هنری خارق العاده ای که توسط سه تلسکوپ مشهور هابل، چاندرا و اسپیتزر خلق شده را منتشر کرده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، در تصویر جدیدی که ناسا به تازگی منتشر کرده می توان کهکشانهای آنتن در فاصله 62 میلیون سال نوری از زمین را مشاهده کرد که پرتره آن که توسط سه قهرمان فضایی ناسا، چاندرا، هابل و اسپیتزر به ثبت رسیده است.

در این تصویر ترکیبی، تصویر آبی رنگ توسط چاندرا، تصویر طلایی و قهوه ای توسط هابل و تصویر سرخ توسط اسپیتزر به ثبت رسیده است. کهکشانهای آنتن به دلیل داشتن بازوهایی آنتن مانند به این شکل نامگذاری شده اند که این ویژگی در اثر نیروهای کششی حاصل از برخورد کهکشانها با یکدیگر ایجاد شده اند.

برخورد این کهکشانها با یکدیگر که بیش از 100 میلیون سال پیش آغاز شده و همچنان ادامه دارد منجر به شکل گیری میلیونها ستاره در ابرهایی از غبار و گاز در دو کهکشان شده است. عظیم ترین این ستاره های جوان در حال حاضر و طی چند میلیون سال روند تکامل خود را طی کرده و با انفجار ابرنواختری به زندگی خود خاتمه داده اند.

تصویر پرتو ایکس تلسکوپ چاندرا ابرهایی عظیم از گازهای داغ بین ستاره ای را  نشان می دهد که به همراه رسوبات عناصر به جامانده از انفجار ابرنواختری به میان کهکشانها تزریق شده اند. این گازهای غنی شده که از عناصری مانند اکسیژن، آهن، منیزیم و سیلیس برخوردار است منجر به شکل گیری نسلی جدید از ستاره ها و سیاره ها خواهند شد.

ارائه تکنیک جدیدی برای تهیه تصاویر واضح از ستارگان

دانشمندان آمریکایی تکنیک جدیدی را ارائه کردند که با استفاده از یک لیزر و یک آینه می تواند در ارائه تصاویر واضح تر از ستارگان کمک کند.

به گزارش خبرگزاری مهر، پژوهشگران دانشگاه آریزونا به سرپرستی مایکل هارت این تکنیک جدید را ارائه کردند.

در این تکنیک از دستگاههای لیزری استفاده می شود که می توانند درخشش نور ستارگان را که در اثر برخورد با اتمسفر ایجاد می شوند حذف کند این درخشش سبب می شود که کیفیت تصاویر ستارگان پایین بیاید.

در حقیقت یکی از مشکلات ستاره شناسان در زمان رصد ستارگان با استفاده از تلسکوپهای زمینی، جریانهای اتمسفری است که نور اجرام آسمانی را متفرق می کنند این تفرق نور تهیه تصاویر واضح را دشوار می کند.

اکنون این دستگاه جدید با استفاده از یک دسته پرتو نور لیزر و یک آینه انعطاف پذیر که روی تلسکوپ زمینی نصب می شود توانسته است این مشکل را حل کند.

کشف یک منظومه آشفته

کشف یک منظومه خورشیدی آشفته  اخترشناسان را متحیر ساخت
اخترشناسان نه تنها سیارات عجیب و غریبی را در اطراف دیگر ستاره ها کشف نموده اند بلکه یک تعداد سیارات را در مدار های خیلی آشفته و عجیب بدور ستاره ها دیده اند. به گفته باربرا مک دونالد از رصدخانه مک دونالد در دانشگاه تکزاس " منظومه شمسی ما دوران  آشفته خود را مدتها قبل پشت سر گذاشته، اما هیجان ما از کشف چندین سیاره بدور یک ستاره دیگر است که درست در دوره گذشته منظومه شمسی ما قرار دارند."
رصد و بررسی دقیق منظومه اوپسیلون اندرومد آ توسط تلسکوپ فضایی هابل و تلسکوپ هوبی ایبرلی و چندین تلسکوپ بزرگ زمینی دیگر نشان داد که مدار این سیارات هم خط نبوده بلکه بسیار کج و شیب دار می باشد. در واقع اخترشناسان چندین سیاره و یک ستاره دیگر را در این منظومه کشف کردند که به احتمال زیاد این یک منظومه دو ستاره ی است.
باید گفت منظومه ما حتی با انحراف یا کجی پلوتو در مقایسه با منظومه اپسیلون اندرومد آ یک اقیانوس آرام است.

سفر 12000 روزه یک فضاپیما

سفینه فضایی دلیر و با شهامت ویجر 2 ناسا تا به حال طولانی ترین سفر را در تاریخ اکتشافات فضایی پشت سر گذاشته است که با گذشت 12000 روز هنوز هم به راه خود در فضایی تاریک و سرد در مرز های بیرونی منظومه شمسی ادامه می دهد.
بیش از 33 سال می شود که این سفینه فضایی با ارزش، اطلاعات بسیار مهمی در مورد سیارات بیرونی و تقابل باد های خورشید با آن ها را به زمین می فرستد.
از جمله دستاوردها و کشفیات مهم و با ارزش آن، کشف لکه بزرگ و تاریک نپتون و باد تندی است که با سرعت 450 متر در ثانیه در سطح آن می وزد. ویجر 2 به تاریخ 20 آگوست 1977در زمانی به فضا پرتاب شد که جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا بود. البته فضاپیمای ویجر 1 نیز حدود 2 هفته قبل از آن تاریخ یعنی به تاریخ 5 سپتامبر به فضا پرتاب شده بود.  این دو سفینه فضایی تا به حال تنها دستگاه های ساخته دست بشرند که به دورترین فاصله ها یعنی مرز های بیرونی منظومه شمسی یا همان هیلوسفر رسیده اند. هیلوسفر در واقع حبابی است که خورشید بدور منظومه شمسی ایجاد نموده و به وسیله آن مانع نفوذ بادهای کشنده ستاره های دیگر به داخل منظومه شمسی می گردد.
مدیران مأموریت این دو فضاپیما انتظار دارند که ویجر 1 تا چند سال دیگر از هیلوسفر بیرون شده و وارد فضای بین ستاره ای گردد که ویجر 2 هم در فاصله کوتاهی به دنبال آن، وارد این فضای ناشناخته می شود.
با طی نمودن 21 میلیارد کیلومتر در مسیر پر پیچ و خم و با عبور از میان سیارات بیرونی ویجر 2 اکنون 14میلیارد کیلومتر از خورشید فاصله دارد. وقتی یک سیگنال مرکز کنترل در زمین با سرعت نور فرستاده می شود حدود 12.8 ساعت بعد به این فضاپیما می رسد.
ویجر 1 به تاریخ 13 جولای و بعد از طی نمودن 22 میلیارد کیلومتر به این سفر 12 هزار روزه خود می رسد. در حال حاضر ویجر1 بیش از 17 میلیارد کیلومتر از خورشید فاصله دارد.  

 منبع : آسمان پارس