چهار سوی علم

جدیدترین و برترین اخبار و مقالات

چهار سوی علم

جدیدترین و برترین اخبار و مقالات

تاثیر روزه روی ترکیبات بدن

اگر چه کم غذایی یا بی غذایی یا Fasting با روزه داری اسلامی کاملاً متفاوت است اما به هر حال سالیان درازی است که در دنیا تحقیقات قابل توجّهی روی آثار امساک غذایی و تغییراتی که در بدن به وجود می‌آورد صورت گرفته است.


در روزه داری اسلامی انسان در فاصله افطار تا سحری فرصت دارد با انتخاب تغذیه مناسب و آشامیدن مقدار کافی آب به نیازهای اساسی بدن پاسخ منطقی دهد. روزه داری در بعضی ادیان گذشته تقریباً حدود 24 ساعت طول می‌کشید اما امساک در روزه داری اسلامی در زمانی که طول روز به بیشترین و طول شب به کم‌ترین حدّ خود می‌رسد (اواخر بهار و اوایل تابستان) کمتر از 17 ساعت طول می‌کشد، زمانی نیز مثل اواخر پاییز و اوایل زمستان طول زمان امساک به حدود 11 ساعت می‌رسد.


روزه داری اسلامی با انگیزه اطاعت امر خدا در کمال نشاط و آمادگی روحی صورت می‌گیرد.اما Fasting غالباً در شرایط دشوار روانی اتفاق می‌افتد لذا شرایط این دو کاملاً متفاوت است و نمی‌توان به یافته‌های مربوط به کم غذایی یا بی غذایی برای بررسی تغییرات، در روزه داری اسلامی استناد کرد.

ادامه مطلب ...

دنباله ‌دار جراد و خوشه‌ی M15

Image Credit & Copyright: Gregg Ruppel



توضیحات: تصویر تلسکوپی ترکیبی فوق که در 2 آگوست (برابر با11 مرداد) تهیه شده است، دنباله دار جراد در کنار خوشه‌ی ستاره‌ای کروی M15 را نشان می دهد.  این چشم‌انداز سماوی ارزنده می‌توانست باعث خرسندی شارل مسیه، شکارچی دنباله‌دار مشهور قرن هجدهم، شود. زمانی که مسیه آسمان‌های فرانسه را برای یافتن دنباله‌دارها درمی‌نوردید، اجرام غیر دنباله دار، اجرامی که در ظاهر دنباله‌دار می‌نمودند اما نسبت به ستاره‌های پس زمینه‌ی خود ثابت بودند، را نیز با دقت تمام فهرست می کرد. دنباله دارM15  که در سمت راست پایین تصویر مشاهده می کنید پانزدهمین جرمی بود که در فهرست "دنباله‌دارنماهای" معروف مسیه ثبت شدند، در حالی که امروزه آن را به عنوان خوشه‌ای محتوی بیش از صدهزار ستاره در فاصله‌ی 35000 سال نوری می شناسیم.  این دنباله دار که در آگوست سال 2009 توسط جی. جراد (اخترشناس رصدخانه‌ی سایدینگ اسپرینگ استرالیا) کشف شد هم اکنون در حال گذر از پهنای صورت فلکی فرس‌اعظم است و 13 دقیقه‌ی نوری از زمین فاصله دارد.  گمان می‌رود که در ماه‌های آتی دنباله‌دار جراد از قدر 9 کنونی‌اش درخشان‌تر شده و در ماه فوریه‌ی سال 2012 به اوج خود، تنها کمی از توان چشم غیرمسلح کم‌نورتر باشد.

تاثیرات پرخوری و کم خوری در ماه رمضان

تغذیه صحیح در ماه رمضان بسیار اهمیت دارد و باید مواد غذایی نظیر گوشت، مرغ، ماهی، لبنیات و سبزی‌ها، قسمت اعظم رژیم غذایی شخص را در برگیرد.
مصرف تمام مواد غذایی باید روی اصول و برنامه باشد. مثلاً اگر می‌گوییم لبنیات خوب است، باید در نظر داشته‌باشیم که مصرف بالای لبنیات بدون مصرف آب به میزان کافی، ایجاد سنگ‌های مجاری ادراری را بسیار افزایش می‌دهد.
مصرف مواد پروتئینی (گوشت، مرغ، لبنیات و ماهی) به تنهایی کافی نیست، بلکه در کنار آنها باید از سبزیجات، سالاد، آب و حبوبات استفاده نمود تا از یبوست جلوگیری شود و باید در نظر داشت که مصرف زیاد غذاهای پروتئینی باعث تشنگی می‌شود.
در خصوص کودکان و نوجوانانی که برای اولین بار روزه می‌گیرند، باید تمام مواد مغذی در رژیم غذایی آنها گنجانده شود. این نوجوانان باید در وعده سحر به مقدار کافی غذا بخورند و آب میوه هایی مثل هویج و گوجه فرنگی را بسیار مصرف نمایند.

چگونگی روزه گرفتن در ماه رمضان
روزه گرفتن در ماه مبارک رمضان منافع معنوی، فیزیکی، روحی و اجتماعی به همراه دارد، ضمن اینکه باید رعایت نکات پزشکی و نحوه تغذیه نیز مورد توجه قرار گیرد. بنابراین نیاز به مصرف غذای زیاد هنگام افطار و سحر نیست، بلکه آنچه مهم است نحوه رژیم غذایی در این ماه است.
بدن مکانیسم های تنظیم کننده ای دارد که در طی روزه داری فعال می‌شوند و سوخته شدن مؤثر چربی بدن در این ماه رخ می‌دهد. یک رژیم غذایی متعادل برای حفظ سلامت و فعالیت فرد در طی ماه رمضان کافی است. اختلالات بوجود آمده در این ماه ناشی از مصرف زیاده از حد غذا، مصرف نامتعادل غذا و خواب کم است.

ادامه مطلب ...

سین مثل سیاهچاله

       

سیاهچاله ناحیه ای از فضا است که میدان گرانشی فوق العاده بالایی دارد بطوری که هیچ چیز حتی نور هم نمی تواند از میدان گرانشی آن بگریزد. در سیاهچاله ناحیه ای به نام افق رویداد تعریف می شود که هیچ چیزی بعد از وارد شدن به آن قادر به بازگشت نیست. در واقع سیاهچاله آن را می بلعد و این یکی از اسرار سیاهچاله هاست که دانشمندان روی چگونگی آن به پژوهش می پردازند.
سیاهچاله ها به قدری متراکمند که اگر کل کره ی زمین قطرش به ۰.۹ سانتیمتر تقلیل یابد اما جرمش ثابت بماند به یک سیاهچاله تبدیل می گردد. در واقع اگر هر جسم را به اندازه شعاع شوارتز شیلد منقبض کنیم آن جسم به یک سیاهچاله تبدیل می شود.
در سال ۱۹۱۶ (میلادی)، ستاره شناس آلمانی کارل شوارتز شیلد شواهدی یافت که نشانگر یک سیاهچاله کروی بود. او نشان داد که اگر جرم یک ستاره در ناحیه ای به اندازه کافی کوچک متمرکز شود، میدان گرانشی در سطح ستاره چنان قوی می شود که حتی نور توان گریز از آن را ندارد و این همان چیزی است که هم اکنون سیاهچاله می نامیم.
بر طبق تعریف، هرگاه یک جسم شعاعش از شعاع شوارتز شیلد خودش کمتر شود به یک سیاهچاله تبدیل شده است.
حال بیایید از زاویه دیگری به بررسی این موضوع بپردازیم. یک سیاهچاله اغلب شی ای تعریف می شود که سرعت گریز آن حتی از سرعت نور بیشتر است. سرعت گریز حداقل سرعت ممکن برای یک جسم است تا بتواند از میدان گرانشی جسمی دیگر فرار کند. برای درک بهتر موضوع تصور کنید روی سطح یک سیاره ایستاده اید و سنگی را مستقیما به بالا پرتاب می کنید. فرض کنید که سنگ را با قدرت زیادی پرتاب نکرده باشید سنگ برای مدتی بالا خواهد رفت اما در نهایت به خاطر گرانش سیاره پایین خواهد افتاد. اگر سنگ را به اندازه کافی محکم پرتاب کنید سنگ ممکن است از گرانش سیاره بگریزد در این حالت سنگ برای همیشه به بالا رفتن ادامه خواهد داد. سرعتی که نیاز است با آن سنگ را پرتاب کنید تا از گرانش سیاره بگریزد سرعت گریز نامیده می شود. برای مثال سرعت گریز برای خورشید ۶۶۰ کیلومتربر ثانیه است. بدین ترتیب هر چه جرم افزایش می یابد و شعاع کاهش می یابد و به طور کلی هرچه جسم چگال تر باشد سرعت گریز نیز افزایش می یابد. به راحتی می توان حدس زد که سرعت گریز برای یک سیاهچاله با جرمی حدود چند میلیون برابر خورشید چقدر است.

ادامه مطلب ...

ناوگان دریایی اسپانیا نابود شد

در پی حمله به انگلستان




423سال پیش ، در روز 8 اوت سال 1588 میلادی ناوگان دریایی شکست ناپذیر اسپانیا که برای تصرف انگلستان اعزام شده بود در مقابل بندر گراویلنس بر اثر آتش توپخانه ها و عملیات ایذایی انگلستان در هم شکسته شد.

اعزام ناوگان نیروی دریایی اسپانیا برای تصرف خاک انگلستان دلایل متعددی  داشت.
رنسانس ، ظهور مذهب پروتستان که منجر به درگیری های مذهبی در اروپا شد ، کشف قاره جدید آمریکا و غارت منابع عظیم آن توسط اسپانیایی ها ، باعث شد تا سایر کشورهای بزرگ اروپا مانند فرانسه و انگلستان نیروی دریایی خود را تقویت کرده وناوگان های خود را برای کشف سرزمین های جدید عازم اقیانوس ها کنند.
در سال 1558 میلادی الیزابت تودور دختر آن بولین دومین همسر هنری هشتم پس از درگذشت پدرش ملکه انگلستان شد.
در حالی که خواهر ناتنی اش ماری که حاصل ازدواج اول هنری هشتم با کاترین آراگون بود و با پادشاه اسپانیا فیلیپ دوم ازدواج کرده بود ، باید ملکه انگلستان می شد.
از سوی دیگر کاتولیک های انگلیسی که پس از برقراری مذهب پروتستان در این کشور ، به شدت تحت فشار قرار گرفته بودند ، ماری استوارت ملکه کاتولیک اسکاتلند را وارث حقیقی تاج و تخت انگلستان می دانستند ، اما الیزابت اول دستور زندانی کردن ماری استوارت را داد و در سال 1587 میلادی فرمان قتل وی را صادر کرد.
قتل ماری استوارت یکی از عواملی بود که باعث شدفیلیپ دوم پادشاه کاتولیک اسپانیا تصمیم حمله به انگلستان را اتخاذ کند.
با این حال حمله وی به انگلستان تنها به دلیل اختلافات مذهبی نبود.

ادامه مطلب ...

قرار ملاقات کهکشان ما با نابودی

حدود5 میلیارد سال بعد، راه شیری با همسایه اش - کهکشان آندرومدا - برخورد خواهد کرد. پس از این برخورد، آسمان شب چگونه خواهد بود؟
کهکشان ما، راه شیری ونزدیک ترین همسایه ی بزرگ آن، کهکشان آندرومدا (M31) ، در مسیر برخورد با یکدیگر قرار دارند. میلیاردها سال بعد، ادغام این دو کهکشان، ساختار هر دو آن ها را دگرگون خواهد کرد و آرایش جدیدی از ستارگان را به وجود خواهد آورد که ما آن را میلکومدا (ترکیب شده از نام هر دو کهکشان) نامیده ایم. این ادغام، آسمان شب را به طور اساسی دگرگون خواهد کرد. اما آن را به چه شکلی درخواهد آورد؟
اکنون، قرص نازک گاز و ستاره های راه شیری به صورت نوار ابر مانندی از یک سوی آسمان تا سوی دیگر آن به شکل کمانی کشیده شده است. با برخورد خراشان آندرومدا با راه شیری، نوار دومی از ستاره ها به نوار فعلی، که در هنگام تابستان زینت بخش آسمان شب است، ملحق خواهد شد. پس از ادغام نهایی، ستارگان دیگر به دو نوار باریک محدود نخواهند بود، بلکه در سراسر آسمان پراکنده خواهند شد.
ما در تحقیقات خود، با شبیه سازی تولد میلکومدا در یک اَبررایانه، به بررسی سرانجام راه شیری پرداختیم. این شبیه سازی ها از چنان دقتی برخوردارند که می توانیم درباره ی این ادغام پیش رو و این که چگونه چشم انداز ما از عالم را تغییر خواهد داد، مطالب زیادی بیاموزیم. اگرچه ما هنگام این رویداد این جا نخواهیم بود تا شاهد آن باشیم - یا مسئولیتی را در قبال دقیق از آب درآمدن پیش بینی هایمان بپذیریم - این نخستین پژوهش در زندگی حرفه ای ماست که تا 65 میلیارد سال دیگر هم کسی ما را بازخواست نخواهد کرد.

ادامه مطلب ...

شکست ارتش اسپارت از خشایارشا

در تنگه ترموپیل رخ داد



2491 سال پیش در روز 9 اوت سال 480 پیش ازمیلاد درجریان لشکرکشی خشایارشا به یونان پس از یک جنگ شدید در ارتفاعات مشرف بر تنگه ترموپیل واقع در شمال یونان، سربازان اسپارت از سربازان ارتش ایران شکست خوردند.
در این جنگ لئونیداس شاه اسپارت کشته شد و راه برای ارتش خشایارشا به سوی مرکز یونان و شهرآتن گشوده شد.
خشایارشا پادشاه هخامنشی که در جنگ حضور داشت با نیروهایش اسپارتی ها را درمحاصره گرفته بود. او به لئونیداس پیشنهاد کرد که راه را برای عقب نشینی او و باقیمانده سربازانش باز می گذارد. اما براساس قانون اسپارت عقب نشینی از میدان جنگ ممنوع بود.
به نوشته مورخان یونانی خشایارشا از سربازانش خواسته بود که یکی از اسپارتی ها را زنده دستگیر کنند تا برود و خبر این شکست را به آتنی ها بدهد.
ارتش ایرانیان پس از عبور از تنگه ترموپیل شهر آتن را تصرف کرد. مقاومت لئونیداس در ترموپیل و تاخیر پیشروی ارتش ایران، به فرماندهی کل یونانیان این فرصت را داد که آتن را از سکنه اش تخلیه کرده و آنان را به اماکن امن منتقل کند.

ادامه مطلب ...

سیمرغ افسانه‌ای وجود داشته است!


گروهی از دیرینه شناسان ایرلندی و انگلیسی دریافتند که پرنده غول پیکری که اواخر دوره کرتاسه می زیسته الهام بخش "سیمرغ افسانه ای" بوده است.

به گزارش خبرگزاری مهر، دیرینه شناسان دانشگاه دوبلین و دانشگاه پیستبورگ با بررسی بقایای فسیلی پرنده ای عظیم که بیش از 3 متر طول و بیش از 50 کیلوگرم وزن داشته است دریافتند که این فسیلها مربوط به بزرگترین پرنده ای بوده که تاکنون بر روی زمین خرامیده است.
این فسیلها در طول اکتشافات یک تیم آلمانی در سال 1970 در شمال قزاقستان کشف و سپس با استفاده از گچ، چسب و نقاشی بازسازی و در موزه ای در بلژیک نگهداری شدند. اکنون محققان دانشگاه دوبلین با استفاده از مواد حلال، چسبها و گچها را از روی این استخوانها پاک کردند و به نتایج جالبی در مورد این پرنده رسیدند.
این بررسیها نشان می دهد که این پرنده در اواخر دوره کرتاسه در 85 میلیون سال قبل در کنار دایناسورهای آسیای مرکزی زندگی می کرده است.
به نظر می رسد این پرنده الهام بخش سیمرغ افسانه ای بوده است که در داستانهای شاهنامه فردوسی از آن یاد شده است و به همین دلیل اسم علمی Samrukia nessovi را برای آن برگزیده اند.

ادامه مطلب ...

سفر به اعماق دریا

۷۰ درصد از سطح زمین زیر آب قرار دارد اما دانش ما درباره ماه تنها قمر زمین از آنچه در زیر سطح دریاها وجود دارد، بیشتر است. طی یک قرن گذشته توجه بشر بیشتر به کشف ناشناخته های خشکی و در ادامه فضای بیکران معطوف بوده است تا اعماق اقیانوس ها. یک دلیل منطقی برای این عقب ماندگی احتمالا محدودیت های فراوانی است که بشر در محیط های آبی با آنها روبه روست.

در عمیق ترین نقاط اقیانوس ها، دنیایی مملو از راز و رمز وجود دارد که بشر تقریبا چیزی از آنها نمی داند. نزدیک به ۲ دهه است که برخی محققان و سرمایه گذاران در عرصه اکتشافات تحقیقاتی و صنعت گردشگری به دنبال راهی برای نفوذ به عمق این ناشناخته ها افتاده اند. شرکت هایی نظیر ویرجین گلکتیک و سرمایه گذارانی نظیر ریچارد برانسون از جمله پیشگامان نفوذ به این دنیای ناشناخته هستند. محور اصلی پروژه هایی که در این شرکت ها دنبال می شوند، نسل مافوق تصوری از زیردریایی هاست که به اندازه زیردریایی های غول پیکر و پیچیده نظامی، بزرگ و گران قیمت نیستند بلکه با برخورداری از ساختاری فشرده اما با کارایی چشمگیر قادر خواهند بود پای بشر را به عمیق ترین و تاریک ترین نقاط اقیانوس ها باز کنند. چنین ایده هایی که تا تبدیل شدن به واقعیتی عینی تنها چند سال دیگر فاصله دارند، نمونه بارزی از تلفیق فناوری و صنعت پررونقی همچون گردشگری است.
برای آنهایی که به گردشگری نگاهی فراتر از نگاه عام دارند و حاضرند برای حضور در ناشناخته ترین نقاط زمین پول های زیادی خرج کنند سوار شدن در زیردریایی های کوچک چند نفره جذابیت خاص خود را دارد. اما گردشگران تنها یک روی این سکه هستند. محققانی که سال هاست با استفاده از تصویربرداری و داده های ماهواره ای، تصویری مبهم از اعماق اقیانوس داشته اند، می توانند با سوار شدن بر چنین زیردریایی های نوینی، خود را به بستر اقیانوس ها رسانده و پژوهش های خود را آغاز کنند.

ادامه مطلب ...

آیا درست به دنبال حیات می گردیم؟

سال هاست که اختر زیست شناسان در کرات دیگر با «دنبال کردن آب» به جست و جوی حیات می پردازند. اما آیا ممکن است ماده ای دیگرکلید حیات فرازمینی باشد؟

 
لشگری واقعی از دانشمندان علوم سیاره ای و اختر زیست شناسان فراتر از کره ی زمین به دنبال حیات می گردند. این تلاش ها فعلاً بر مریخ متمرکز است اما برنامه هایی هم در دست است برای بررسی اقیانوس های احتمالی زیر سطح یخی اروپا، قمرمشتری، و نیز دریاچه ها و دشت های هیدروکربن بر سطح بزرگ ترین قمر زحل، یعنی تیتان.
کشف حیات فرازمینی بی شک یکی از هیجان انگیزترین کشف های علمی در طول تاریخ بشر خواهد بود. اما جست و جو و نیافتن حیات، درجایی که وجود دارد، اشتباهی لپی در مقیاس کیهانی است.
به گفته ی جان بارُس، زیست شناس و اقیانوس شناس دانشگاه واشنگتن در سیاتل، «هیچ چیز در کاوش های فضایی غم انگیزتر از این نیست که با حیات بیگانه مواجه شویم و فقط به سبب کمبود لوازم مناسب یا نداشتن آمادگی علمی آن را نشناسیم». آقای بارُس مدیر گروه 10 نفره ای بود که در سال 2007/1386 گزارشی تأثیر گذار درباره ی جست و جوی حیات منتشر کردند.
ناسا گزارش آکادمی ملی علوم آمریکا را از نظر مالی حمایت کرد تا شیوه ی جست و جوی امروز ما و پیشنهاد هر گونه تغییری برای آینده را ارزیابی کنند. سندی با عنوان «محدودیت های حیات آلی در منظومه های سیاره ای» همین حالا هم بر نحوه ی تفکر برنامه ریزان ماموریت ها درباره ی آزمایش های زیستی در کاوشگری های فضایی آینده اثر می گذارد.
شاید مهم تر از همه این باشد که گزارش بارُس به دانشمندان علوم سیاره ای کمک کرد بیشتر درباره ی شکلی از حیات فکر کنند که آن را نمی شناسیم بر خلاف حیاتی که اینجا روی زمین می بینیم. به گفته ی مایکل مِیِر، دانشمند ارشد برنامه ی کاوش ناسا در مریخ، «این نکته هشداری مفید برای جامعه ی علمی بود.»

ادامه مطلب ...