هانیبال ارتش رم را شکست داد

شاهکار نظامی دوران باستان

2228 سال پیش در روز 21 ژوئن سال 217 قبل از میلادی هانیبال سردار کارتاژ ارتش رم را در ساحل دریاچه تراسیمن ، در اتروری (ایتالیای مرکزی امروزی) در هم شکست. در تاریخ نظامی جهان ، حمله هانیبال به قلب قلمرو رم جزو شاهکارهای نظامی محسوب می شود.
رم و کارتاژ دو شهر بزرگ دو سوی مدیترانه باستان بیش از یک قرن با یکدیگر می جنگیدند. جنگ های رم و کارتاژ از سال 264 قبل میلاد آغاز و سرانجام در سال 146 قبل از میلاد با اضمحلال کارتاژ خاتمه یافت.
سلسله جنگ های رم و کارتاژ به جنگ های پونیک موسوم شده است. شهر کارتاژ توسط فنیقی ها در نزدیکی شهرتونس امروزی بنیان نهاده شده بود. شهر رم نیز با گسترش قلمرو خود به یک قدرت جهانی تبدیل گردیده بود و در آن دوره با سیستم جمهوری (کنسولی) و یک مجلس سنا اداره می شد.

کارتاژ یک قدرت دریایی آن زمان بود و رم بیشتر در جنگ های زمینی قدرتمند بود. جنگ های پونیک به سه جنگ به نام های جنگ اول پونیک از 264 تا 241 قبل از میلاد ، جنگ دوم پونیک از 219 تا 202 قبل از میلاد و جنگ سوم پونیک از 149 تا 146 قبل از میلاد تقسیم می شوند.
هانیبال چهره شاخص جنگ دوم پونیک بود. در سال 219 قبل از میلاد ، هانیبال که 27 سال داشت و پسر هامیلکار سردار بزرگ کارتاژ بود ، به سمت فرمانده کل ارتش کارتاژ منصوب می شود.
وی به شهر ساگونت در اسپانیا که متحد رم بود حمله کرد و این بهانه ای برای آغاز جنگ دوم پونیک بود. هانیبال پس از این حمله به قصد تنبیه رم راهی طولانی که از سرزمین گل (فرانسه امروزی) می گذشت را آغاز می کند.

او از بی طرفی قبایل گل استفاده کرده و تا رود رن پیشروی می کند اما برای غافلگیر کردن رمی ها ناگزیر می شود از شهربندری مارسی که متحد رم بود، دوری گزیند.
هانیبال این طراح بزرگ نظامی از نواحی کم ارتفاع ساحلی دور شده و راه کوه های مرتفع و گردنه های خطرناک و برفگیر آلپ را در پیش می گیرد.
ارتش هانیبال شامل 50000 سرباز پیاده ، 9000 سوار و 218 راس فیل بود. گذر این ارتش به ویژه با وجود فیل ها از گردنه ها و کوره راه های کوهستان آلپ یک اقدام ماجراجویانه و حماسی محسوب می شود.

هانیبال پس از گذر از کوه های آلپ وارد خاک رم می شود و در دو نوبت لژیون های  رمی که انتظار حمله وی را از این مسیر نداشتند در تسین و تره بی شکست می دهد.
آنگاه در روز 21 ژوئن سال 217 قبل از میلاد ، فلامینیوس کنسول رم در دامی که هانیبال در کناره های دریاچه تراسیمن برای وی گسترده بود، می افتد. در این نبرد 15000 لژیونر ارتش رم کشته شده و حدود 15000 لژیونر دیگر اسیر نیروهای هانیبال می شوند.
به این ترتیب در روز 21 ژوئن سال 217 قبل از میلاد لژیونرهای شکست ناپذیر ارتش رم توسط هانیبال سردار بزرگ کارتاژ در هم شکسته می شوند. عبور ارتش هانیبال و استراتژی نظامی او بعد از گذشت 2228 سال از این جنگ هنوز یک شاهکارجنگی محسوب می شود.

بهرام افتخاری
جام جم آنلاین